หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า Personalized Nutrition หรือ โภชนาการเฉพาะบุคคล กันมาบ้าง แต่ยังสงสัยว่าคืออะไรกันแน่ และแตกต่างจากเทรนด์สุขภาพอื่น ๆ อย่างการกินคีโต IF หรือ Plant-based อย่างไร? ทำไมบางคนกินคลีนแทบตายแต่น้ำหนักไม่ลง ในขณะที่เพื่อนอีกคนกินแป้งได้สบาย ๆ แต่กลับหุ่นดี?
คำตอบของคำถามเหล่านี้ ซ่อนอยู่ในรหัสลับของร่างกายเราเอง และ Personalized Nutrition คือกุญแจที่จะมาไขรหัสลับนั้น I Plan Wellness จะพาคุณไปเจาะลึกว่า Personalized Nutrition คืออะไร และจะเปลี่ยนวิธีที่คุณดูแลสุขภาพไปตลอดกาลได้อย่างไร
Personalized Nutrition คืออะไร?
Personalized Nutrition หรือโภชนาการส่วนบุคคล คือศาสตร์การดูแลสุขภาพแนวใหม่ ที่ล้มล้างความเชื่อแบบ “One-Size-Fits-All” หรือการใช้สูตรสำเร็จเดียวกับทุกคนทิ้งไป แต่เป็นการออกแบบแผนการกิน การออกกำลังกาย และไลฟ์สไตล์ที่เหมาะสมกับ “คนคนเดียว” เท่านั้น! โดยอาศัยข้อมูลเชิงลึกจากร่างกายไม่ว่าจะเป็น
- พันธุกรรม (DNA) การตรวจยีน (Nutrigenomics) เพื่อดูว่าร่างกายตอบสนองต่อสารอาหารแต่ละชนิด เช่น คาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน อย่างไร มีความเสี่ยงต่อโรคอะไรบ้าง
- จุลินทรีย์ในลำไส้ (Gut Microbiome) สิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ในลำไส้ของเรามีผลอย่างมหาศาล ต่อระบบเผาผลาญ ภูมิคุ้มกัน และแม้แต่อารมณ์
- ผลเลือด การตรวจวัดระดับวิตามิน แร่ธาตุ ฮอร์โมน หรือค่าการอักเสบในร่างกาย
- ไลฟ์สไตล์ ข้อมูลการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การนอนหลับ ความเครียด กิจกรรมที่ทำ
อธิบายง่าย ๆ คือ แทนที่จะเดาสุ่มว่าอาหารแบบไหนดีกับเรา โภชนาการส่วนบุคคล ใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มาสร้าง “คู่มือการใช้ร่างกายฉบับส่วนตัว” ให้กับเรานั่นเอง
โภชนาการเฉพาะบุคคล ดีไหม?
คำตอบสั้น ๆ คือ ดีมาก แต่เพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้น นี่คือข้อดีที่จะทำให้อยากรู้จักเทรนด์นี้มากขึ้น
- ตรงจุดและมีประสิทธิภาพ หยุดการลองผิดลองถูก เพราะจะรู้ทันทีว่าอาหารประเภทไหน ที่ร่างกายต้องการ หรืออาหารประเภทไหนที่ควรเลี่ยง ช่วยให้บรรลุเป้าหมายได้เร็วขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการลดน้ำหนัก เพิ่มพลังงาน หรือชะลอวัย
- ป้องกันโรคในระยะยาว การรู้ความเสี่ยงทางพันธุกรรม ช่วยให้ปรับการกินเพื่อป้องกันโรคต่าง ๆ เช่น เบาหวาน ความดัน หรือโรคหัวใจ ก่อนที่จะเกิดขึ้น
- ลดปัญหาภูมิแพ้อาหารแฝง หลายครั้งที่เรามีอาการไม่สบายตัว ท้องอืด หรือเป็นสิวโดยไม่ทราบสาเหตุ ซึ่งอาจมาจากอาหารที่ไม่เหมาะกับร่างกาย การทำ Personalized Nutrition ช่วยให้หาต้นตอเจอได้ง่ายขึ้น
- สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับอาหาร คุณจะเลิกมองอาหารเป็นศัตรู แต่จะเข้าใจว่าอาหารชนิดไหนคือ เพื่อนแท้ ที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพอย่างแท้จริง
อาหารที่เหมาะกับร่างกายเราคืออะไร?
นี่คือคำถามสำคัญที่ Personalized Nutrition ช่วยตอบได้ เช่น
- คุณเป็นสายคาร์บหรือสายไขมัน? DNA อาจบอกได้ว่าร่างกายเผาผลาญคาร์โบไฮเดรต หรือไขมันได้ดีกว่ากัน
- ร่างกายไวต่อคาเฟอีนแค่ไหน? บางคนดื่มกาแฟตอนบ่ายแล้วนอนไม่หลับ ขณะที่บางคนไม่เป็นอะไรเลย ยีนมีคำตอบ
- ทำไมถึงย่อยนมวัวไม่ได้? ความเสี่ยงภาวะ Lactose Intolerance สามารถตรวจพบได้จากยีน
- คุณต้องการโปรตีนมากแค่ไหน? ความต้องการโปรตีน เพื่อสร้างกล้ามเนื้อของแต่ละคนไม่เท่ากัน
โดยข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้สามารถเลือกกินได้อย่างชาญฉลาด ไม่ใช่แค่ตามกระแส
วางแผนการกินส่วนตัว ทำอย่างไร?
การเริ่มต้นทำโภชนาการส่วนบุคคล อาจฟังดูซับซ้อน แต่ปัจจุบันมีขั้นตอนที่เข้าถึงง่ายขึ้นมาก
- เก็บข้อมูล (Data Collection) เริ่มจากการเลือกบริษัทที่ให้บริการตรวจ ส่วนใหญ่จะใช้ชุดตรวจ DNA จากกระพุ้งแก้มหรือน้ำลาย หรือบางแห่งอาจมีการตรวจเลือดและจุลินทรีย์ในลำไส้ร่วมด้วย
- วิเคราะห์ข้อมูล (Analysis) ข้อมูลส่วนตัวจะถูกส่งไปวิเคราะห์ ในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ เพื่อถอดรหัสพันธุกรรมและข้อมูลอื่น ๆ
- รับรายงานและแผน (Report & Plan) ได้รับรายงานผลฉบับสมบูรณ์ ที่อธิบายทุกอย่างเป็นภาษาที่เข้าใจง่าย พร้อมแผนการกิน วิตามิน และการออกกำลังกายที่แนะนำ
- นำไปใช้และปรับเปลี่ยน (Implementation) นำแผนที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน โดยอาจมีนักโภชนาการ หรือผู้เชี่ยวชาญคอยให้คำปรึกษาเพิ่มเติม
Personalized Nutrition ไม่ใช่แค่เทรนด์สุขภาพ แต่คืออนาคตของการดูแลตัวเอง ที่ใช้ข้อมูลวิทยาศาสตร์มาเป็นเข็มทิศ เปลี่ยนจากการ “เดา” มาเป็นการ “รู้” เพื่อให้ทุกคำที่กินเข้าไป ส่งเสริมให้มีสุขภาพที่ดีที่สุดในเวอร์ชันของตัวเอง แม้ว่าปัจจุบันอาจมีค่าใช้จ่ายที่สูงอยู่บ้าง แต่เทคโนโลยีนี้กำลังเข้าถึงง่ายขึ้นเรื่อย ๆ และคือการลงทุนเพื่อสุขภาพที่คุ้มค่าที่สุดในระยะยาว
